Mijnheer Puntila en zijn knecht Matti
van Bertolt Brecht
Regie: Jan Reynaerts
Met: Marieke Alloing, Georges Christens, Patrick Desmet, Rina Droogmans, Hugo Hollé, Tuur Janssens, Bieke Jorissen, Luc Stroobants, Bieke Van Deyck, Tina Vertommen, Kris Vervloet, Pascal Vranckx
Pianist: Jos Stroobants
Speeldata:
zaterdag 22 april 2006 - 20u15
vrijdag 28 april 2006 - 20u15
zaterdag 29 april 2006 - 20u15
zondag 30 april 2006 - 15u
Zijn nachtenloze zomers boven zachte waterstromen.
Zijn rossige dorpjes in het ochtendgloren.
Zijn huwbare meisjes… en betrouwbare verloofdes.
Zijn geestrijke drank… en zijn verzachtende werking.
Zijn despotische herenboeren… en wakkere chauffeurs.
Zijn arbeidsmarkt waar je mensen kan keuren.
Zijn sauna waar je een mens echt leert kennen.
Waar drank de baas menselijk maakt!
Waar drank een Woord Waarde geeft!
Tavastland: het land van
Mijnheer Puntila en zijn knecht Matti
Wat maakt dat een theaterstuk, als ‘Mijnheer Puntila en zijn knecht Matti’ een hedendaags publiek nog kan boeien, zeker vijftig jaar na het overlijden van de maker er van? Het verhaal? Dat er een verhaal is kan volgens mij de toeschouwer altijd bekoren. Mensen houden van een houvast en een rode draad, zeker als ze naar het theater gaan, want dat moet voor hen de pure ontspanning zijn.
Niet dat het stuk zoveel speciaals te vertellen heeft: mijnheer Puntila (grootgrondbezitter in Tavastland, Finland) is op weg om zijn dochter Eva uit te huwelijken aan een ‘goede’ partij, maar na een flinke dosis alcohol mag die partij eender wie zijn, zelfs de chauffeur Matti, een mindere. Rond dit gegeven draait het hele stuk.
Maar het zou geen stuk van Brecht zijn of er is een diepere laag aanwezig. Alhoewel de feodaliteit niet meer van deze tijd is (meesters en knechten en zo) waarschuwt hij ons voor het feit dat macht bedrieglijk en onvoorspelbaar is: Puntila kan in alle vriendelijkheid (natuurlijk dank zij de drank) iedereen voor zich winnen (en dan is hij een ‘mens’), maar wordt in nuchtere toestand een weerzinwekkend heerser die met niets of niemand nog rekening houdt. Waar hebben we dit nog gehoord?
Maar zelfs ondergeschikten, zoals Matti, streven naar geld en aanzien. Zijn onderdanigheid is eerder berekend en hij is er niet op uit om van Puntila blijvend een ‘mens’ te maken. Als Puntila dronken is ziet hij kansen om te profiteren. Hij trapt het zelfs af op het moment dat hij een positieve invloed zou kunnen hebben. Ook dat is een gekend thema: we hebben het gevoel dat er toch niets kan veranderen in dit leven en geven het op.
Dit stuk heeft inderdaad nog actualiteitswaarde, zeker als we er aan toevoegen dat het vooral gaat om ‘onecht’ zijn. Iedereen speelt een ‘rol’, omdat we zogezegd niet anders meer kunnen. Dit stuk, een volksstuk noemde Brecht het (maar dat kwam waarschijnlijk omdat hij schatplichtig was aan de Finse schrijfster Hella Wuolijoki, waar hij te gast was tijdens zijn ballingschap), mag daarom wel degelijk een ‘Lehrstück’ genoemd worden. Bepaalde thema’s zijn van alle tijden en zullen mensen blijven beroeren.
Buiten het verhaal is er natuurlijk het ‘episch theater’ zoals Brecht het voor ogen had. En dat biedt ons de mogelijkheid om een authentiek Brechtiaans product te maken, volgens de principes die eigen zijn aan dat soort theater: ontmantelde scène, zichtbare kledij- en decorwissels, geen verborgen theatertrucjes, liedjes, humor om de zeden te verzachten, het publiek af en toe betrekken, spelers die niet duidelijk tonen of ze aan het toneel spelen zijn of niet…
Genoeg ingrediënten om een hedendaags publiek te bekoren. Maar daar moet het zelf natuurlijk over oordelen. Ook dat is typisch Brecht.
Gisteren het tv-journaal gezien? Eerste beeld: Mexicanen steken de grens over op zoek naar een betere toekomst in de VS. Tweede beeld: diezelfde groep mensen staat op een plein te wachten tot er een Amerikaan langskomt en een aantal van hen komt halen om voor een prikje bij hem te gaan werken. Jawel, de arbeidsmarkt. Een scène letterlijk weggeplukt uit Puntila en Matti. Hoe actueel theater kan zijn.
Vorige week het tv-journaal gezien? De controverse rond het CPE in Frankrijk. Daarin stond een regeling op basis waarvan je iemand snel kan aanwerven maar evengoed in een oogwenk weer kan afdanken zonder boe of ba. Als gegeven letterlijk weggeplukt uit Puntila en Matti. Hoe actueel theater kan zijn.
Om maar te zeggen dat hoe meer we ermee bezig zijn, hoe meer we Mijnheer Puntila en zijn knecht Matti een bijzonder interessant stuk vinden. Het is ook een plezant stuk. En een muzikaal stuk. En een echt Brechtstuk. En e bekke in 't plat Leives. En een sterke ploeg die het brengt. En nog veel meer...
Terug naar het archief
www.toneelheverlee.be - Contact - Laatst aangepast 7/5/2021 7:05